RỐI LOẠN DO MẤT NGƯỜI THÂN
Z63
Biểu hiện triệu chứng
- Cảm thấy buồn do sự mất mát
- Luôn bị ám ảnh bởi sợ mất đi người thân yêu
- Có thể biểu hiện các triệu chứng rối loạn cơ thể sau khi bị mất người thân
Các đặc điểm để chẩn đoán
Buồn rầu thường kết hợp với sự ám ảnh bị mất người thân. Tuy nhiên, nỗi buồn này có thể kết hợp với các triệu chứng giống trầm cảm như:
- Cảm xúc trầm buồn
- Rối loạn giấc ngủ
- Mất hứng thú
- Cảm thây có lỗi hoặc tụ phê phán bản thân
- Bồn chồn
- Từ bỏ các hoạt động thường ngày và các mối quan hệ xã hội
- Cảm thấy khó khăn khi nghĩ về tương lai
Chẩn đoán phân biệt
Nếu một bệnh cảnh lâm sàng đầy đủ của trầm cảm vẫn còn tồn tại sau khi mất người thân 2 tháng, cần cân nhắc xem bệnh nhân có bị trầm cảm không
Các triệu chứng không liên quan đến việc mất người thân là cảm giác có lỗi và cảm thấy bản thân không có giá trị, chậm chạp tâm thần vận động có thể trực tiếp chỉ ra chẩn đoán trầm cảm
Tuy nhiên, các triệu chứng giống trầm cảm không phải là dấu hiệu chỉ điểm trầm cảm: cảm thấy có lỗi về hành động không làm trước cái chết người thân, ý nghĩ về cái chết phản ánh thông qua lời nói”tôi nên chết đi để bầu bạn với người thân” hoặc “tôi nên chết thay cho người thân”, có một số ảo giác như nhìn thấy người thân, nghe thấy giọng nói của họ…
Chỉ dẫn quản lý
Thông tin cho bệnh nhân và gia đình
- Những mất mát to lớn thường dẫn tới tinhg trạng buồn rầu, lo âu, khóc lóc, cảm giác có lỗi và bứt rứt
- Rối loạn do mất người thân điểm hình bao gồm mối bận tâm về người chết (nghe thấy hoặc nhìn thấy người đã mất)
- Sự mong muốn được chia sẻ sự mất mát là điều bình thường
Tư vấn cho bệnh nhân và gia đình
- Cứ để người thân khác trong gia đình nói về người đã mất và về hoàn cảnh của người đã mất
- Khuyến khích họ bộc lộ cảm xúc một cách thoải mái ( bao gồm cảm giác có lỗi, giận dữ, hoặc buồn rầu)
- Cần trấn an bệnh nhân rằng việc hồi phục cần có thời gian
- Cần giảm bớt gánh nặng công việc, hoạt động xã hội
- Giải thích cho gia đình và bệnh nhân là những sự đau buồn dù to lớn cũng sẽ phai nhạt sau vài tháng, song những già gợi lại sự mất mát sẽ lại gây ra cảm giác mất mát và làm bệnh nhân buồn
Điều trị bằng thuốc
Việc quyết định dùng thuốc chống trầm cảm cần trì hoãn trong vòng 3 tháng hoặc dài hơn nữa. nếu các triệu chứng trầm cảm kéo dài hơn 3 tháng xem lại chẩn đoán trầm cảm để có sự hướng dẫn về việc dùng thuốc.
Nếu mất ngủ nặng, sử dụng thuốc ngủ trong thời gian ngắn có thể có ích (VD: temazepam 15mg mỗi tối) nhưng chỉ nên sử dụng trong vòng 2 tuần
Khám chuyên khoa
Cần xem xét việc tham khảo ý kiến chuyên khoa tâm thần nếu triệu chứng trầm buồn kéo dài trên 6 tháng và trong bất kỳ trường hợp nào trước khi ke thuốc chống trầm cảm
Việc tư vấn và hướng dẫn gia đình chuyên khoa có thể mang lại lợi ích cho những người con của người đã mất.