Tóm tắt
Đai cương
Trầm cảm là yếu tố khi xét đơn độc góp phần lớn nhất vào sự mất sức khỏe không tính tử vong trên toàn cầu. Các thuốc chống trầm cảm thế hệ thứ hai là lựa chọn đầu tay cho điều trị hóa dược trong trầm cảm. Tối ưu hóa việc sử dụng các thuốc này là việc quan trọng trong quá trình làm giảm gánh nặng của trầm cảm; tuy nhiên, tranh cãi về sự phụ thuộc liều và liều đích tối ưu của chúng còn tiếp diễn. Mục tiêu của chúng tôi nhằm tóm tắt bằng chứng tốt nhất hiện có để giải đáp câu hỏi trên.
Phương pháp
Chúng tôi tiến hành một nghiên cứu hệ thống và phân tích gộp đáp ứng theo liều của các thử nghiệm ngẫu nhiên, có đối chứng, mù đôi đánh giá về liều dùng khác nhau của 5 thuốc SSRI (citalopram, escitalopram, fluoxetine, paroxetine, and sertraline), venlafaxine, hoặc mirtazapine trong điều trị pha cấp cho người lớn (tuổi từ 18 trở lên) với trầm cảm điển hình, xác định từ các thử nghiệm Cochrane Central Register of Controlled Trials, CINAHL, Embase, LILACS, MEDLINE, PsycINFO, AMED, PSYNDEX, website của các cơ quan cấp phép dược phẩm và các công ty dược phẩm. Chúng tôi không giới hạn gnoon ngữ, và nghiên cứu được cập nhật cho đến tháng 7, 2016. Liều của các SSRI được chuyển thành tương đương liều của fluoxetine. Thử nghiệm của các thuốc chống trầm cảm cho bệnh nhân trầm cảm và các bệnh lý cơ thể trầm trọng đồng diễn bị loại trừ. Kết quả chính là sự hiệu quả (đáp ứng điều trị được xác định khi giảm ít nhất 50% mức độ nặng của trầm cảm), sự dung nạp (bỏ thuốc do các tác dụng phụ), và sự chấp thuận (bỏ thuốc do bất kỳ lý do nào), tất cả sau trung bình 8 tuần điều trị (thay đổi từ 4-12 tuần).
Kết quả
28554 báo cáo được xác định trong nghiên cứu này (24524 được xuất bản và 4030 không xuất bản). 561 báo cáo được xuất bản và 121 báo cáo không được xuất bản được đánh giá về tính tương thích, và 77 nghiên cứu được chọn lựa (19364 người tham gia, trung bình tuổi 42,5; SD 11,0; 7156 (60,9%) trong số 11749 người được báo cáo là phụ nữ). Với SSRI (99 nhóm điều trị), đường cong hiệu quả-liều cho thấy sự tăng dần theo liều giữa 20mg và 40mg tương đương liều fluoxetine, và xu hướng giữ nguyên rồi giảm dần khi liều tăng hơn liều cho phép đến 80mg tương đương liều fluoxetine. Bỏ cuộc do các tác dụng phụ tăng nhanh trong quãng liều nghiên cứu. Mối liên quan giữa liều và bỏ cuộc do bất kỳ nguyên nhân nào chỉ ra rằng liều chấp thuận tối ưu cho SSRI trong khoảng thấp từ 20-40 mg tương đương liều fluoxetine. Venlafaxine (16 nhóm điều trị) có mối liên quan liều-hiệu quả tăng từ khởi đầu liều đển khoảng 75-150mg, sau đó là tình trạng tăng rất ít, trong khi với mirtazapine (11 nhóm điều trị) hiệu quả tăng đến liều khoảng 30mg sau đó giảm đi. Cả venlafaxine và mirtazapine cho thấy sự chấp thuận tối ưu ở dưới khoảng liều cho phép của chúng.
Bàn luận
Với những thuốc chống trầm cảm thế hệ hai phổ biến nhất, liều thấp hơn so với trần liều cho phép đáp ứng sự cân bằng tối ưu giữa hiệu quả, sự dung nạp, và sự chấp thuận trong điều trị giai đoạn cấp của trầm cảm điển hình.
Nguồn: The Lancet Psychiatry, June 2019